Η Παγκόσμια Ημέρα Ατόμων με Αναπηρία, 3 Δεκεμβρίου, δίνει την ευκαιρία στις κοινωνίες να εστιάσουν την προσοχή τους στα δικαιώματα των ανθρώπων με αναπηρία. Στοχεύει στην προώθηση της κατανόησης της αναπηρίας και στην υποστήριξης της ευημερίας των ατόμων με αναπηρία. Επιδιώκει την ένταξη των ατόμων με αναπηρία σε κάθε πτυχή της κοινωνικής ζωής και μας αφορά όλους. Στην Ελλάδα, υπολογίζεται γύρω στο 1 εκατομμύριο ο αριθμός των ατόμων με αναπηρία σύμφωνα με ποσοστά του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (Π.Ο.Υ.) και των επίσημων φορέων του κράτους.
Με τον όρο ειδικές ανάγκες εννοούμε κάθε πνευματική ή σωματική αναπηρία η οποία χρίζει ειδικής μεταχείρισης ώστε το άτομο να αναπτύξει ισότιμα όλες τις ικανότητες του και να ενταχθεί στη κοινωνία. Συγκεκριμένα υπάρχουν αισθητηριακές αναπηρίες (τύφλωση, κώφωση), σωματικές αναπηρίες, (εγκεφαλική παράλυση, ακρωτηριασμένα άκρα), νοητική καθυστέρηση, χρωμοσωμικά σύνδρομα, Διάχυτη Αναπτυξιακή Διαταραχή (αυτισμός), ειδικές μαθησιακές δυσκολίες (δυσλεξία κλπ).
Στις ημέρες μας το 15% του παγκόσμιου πληθυσμού, ή ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι, ζουν με αναπηρίες. Συχνά, δεν γνωρίζουμε τον μεγάλο αριθμό των συμπολιτών μας που ζουν με αναπηρίες και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν. Από το ένα δισεκατομμύριο άτομα με ειδικές ανάγκες παγκοσμίως, το ένα πέμπτο εξ αυτών, δηλαδή 110-190 εκατομμύρια άνθρωποι αντιμετωπίζουν σημαντικές δυσκολίες στην καθημερινότητα τους. Επιπλέον, το ένα τέταρτο του παγκόσμιου πληθυσμού επηρεάζεται άμεσα από την αναπηρία, όπως οι άνθρωποι που τους φροντίζουν και τα μέλη της οικογένειας.
Οι άνθρωποι με αναπηρία βρίσκονται αντιμέτωποι με αρκετά εμπόδια στη ζωή τους. Σ΄ αυτά περιλαμβάνονται ο στιγματισμός και οι διακρίσεις, η έλλειψη κατάλληλης ιατρικής φροντίδας και υπηρεσιών αποκατάστασης, η μη δυνατότητα πρόσβασης σε μεταφορικά μέσα, κτίρια. Οι άνθρωποι αυτοί παραμένουν σε μεγάλο βαθμό στο περιθώριο, είναι συχνά άνεργοι και έχουν υψηλότερα ποσοστά θνησιμότητας. Πολλοί άνθρωποι με αναπηρία έχουν περιορισμένη ή μηδαμινή πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη στην αποκατάσταση, στην εκπαίδευση, στην καλλιέργεια δεξιοτήτων και σε ευκαιρίες απασχόλησης. Επιπλέον, σε μεγάλο βαθμό αποκλείονται από αστικές και πολιτικές διαδικασίες και η φωνή τους συντριπτικά καταπιέζεται σε θέματα κοινωνικά ή που τους επηρεάζουν άμεσα. Επίσης, πέρα του γεγονότος ότι ένα μεγάλο ποσοστό ατόμων με αναπηρία βρίσκεται εκτός εργατικού δυναμικού, το μέσο οικογενειακό εισόδημα των νοικοκυριών που έχουν ένα μέλος με αναπηρία είναι χαμηλότερο από των άλλων νοικοκυριών, αφού το ύψος των παρεχόμενων προνοιακών επιδομάτων και αναπηρικών συντάξεων είναι τόσο μικρό που δεν μπορεί να καλύψει ούτε τις ανάγκες που απορρέουν από αυτή καθ’ εαυτή αναπηρία, ενώ υπάρχει άμεση συσχέτιση μεταξύ της βαρύτητας της αναπηρίας και του βαθμού φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού.
Η στρατηγική της Λισαβόνας στοχεύει κυρίως στην αύξηση των σχετικά χαμηλών ποσοστών απασχόλησης των ατόμων με αναπηρία στην Ευρώπη. Η Έκθεση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας προτείνει στις κυβερνήσεις και τους εταίρους να παρέχουν πρόσβαση σε όλες τις βασικές υπηρεσίες στα άτομα με αναπηρία, να επενδύσουν σε ειδικά προγράμματα για τα άτομα με αναπηρία που βρίσκονται σε ανάγκη, και να υιοθετήσουν εθνικές στρατηγικές και σχέδια δράσης. Για την υλοποίηση των παραπάνω πρωτοβουλιών κρίνεται αναγκαία η συμμετοχή και των ίδιων των ατόμων με αναπηρία.
Η Έκθεση του Π.Ο.Υ. παρουσιάζει το τι χρειάζεται για την εξάλειψη των εμποδίων που αφορούν στην υγειονομική περίθαλψη, την αποκατάσταση, την εκπαίδευση, την απασχόληση, καθώς και τις υποστηρικτικές υπηρεσίες, για να υπάρξουν τέτοιες συνθήκες που και τα άτομα με ειδικές ανάγκες θα μπορούν να δημιουργήσουν. Η έκθεση τελειώνει με ένα συγκεκριμένο σύνολο από ενέργειες που θα πρέπει να προωθήσουν οι κυβερνήσεις. Επιπρόσθετα, η Έκθεση για την αναπηρία θα συμβάλει σημαντικά στην εφαρμογή της Σύμβασης για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία και είναι ένας απαραίτητος πόρος για τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής, τους παροχείς υπηρεσιών και αυτούς που στέκονται δίπλα στα άτομα με αναπηρία και τις οικογένειες τους.
Το πιο σημαντικό για όλους μας, αν θέλουμε να λεγόμαστε πολιτισμένοι άνθρωποι, είναι πρωτευόντως να αναφέρουμε πόσο ζωτικής σημασίας είναι το να είμαστε ανοικτοί σε αυτά που έχουν να μας πουν τα ίδια τα άτομα με αναπηρίες για τη ζωή τους και δευτερευόντως να έχουμε ως μέλημα μας, πως καθημερινά μπορούμε να τους βοηθήσουμε στην πράξη χωρίς να περιμένουμε την Παγκόσμια ημέρα ατόμων με αναπηρία…
Οι μαθητές/τριες μας είχαν την ευκαιρία να ευαισθητοποιηθούν μέσα από προγράμματα που υλοποιήθηκαν τα τελευταία χρόνια με θέμα την αναπηρία (etwinning, γραφή μπράιγ, χρήση αναπηρικού καροτσιού, ελληνική νοηματική γλώσσα, συνοδός τυφλού κλπ).
