Απόκριες 2020
ΗΘΗ ΚΑΙ ΕΘΙΜΑ ΤΗΣ ΑΠΟΚΡΙΑΣ
Η προετοιμασία των εθίμων της Αποκριάς ξεκινά μόλις ανοίγει το Τριώδιο (από την Κυριακή του Τελώνη και Φαρισαίου). Η περίοδος του Τριωδίου είναι ουσιαστικά αυτή η οποία οδηγεί στη Μεγάλη Τεσσαρακοστή και στη Μεγάλη εβδομάδα. Η λέξη Τριώδιο προέρχεται από το λειτουργικό βιβλίο της εκκλησίας το οποίο περιλαμβάνει αναγνώσματα καθώς και ύμνους έναν για κάθε ημέρα της συγκεκριμένης περιόδου. Η περίοδος του Τριωδίου για τον χριστιανό αποτελεί περίοδο κατάνυξης και όχι ξεφαντώματος.
Με το άνοιγμα του Τριωδίου ο λαός μας ακολουθεί ορισμένα έθιμα και παραδόσεις που έχουν τοπικό ή και πανελλήνιο χαρακτήρα και συνδέονται με την αναγέννηση της φύσης και τη γονιμότητα. Τα αποκριάτικα έθιμα διαφέρουν από τόπο σε τόπο. Το πιο γνωστό και πανελλήνιο έθιμο είναι το έθιμο της φωτιάς το οποίο έχει διαφορετική ονομασία σε κάθε τόπο. Έτσι στην Κοζάνη το άναμμα της φωτιάς πραγματοποιείται στους «Φανούς» και συνοδεύεται από σάτιρα πολιτικών προσώπων αλλά και κοινωνικών καταστάσεων. Στην Καστοριά τις φωτιές τις ονομάζουν «Μπομπούνες», πρόκειται για προχριστιανικό έθιμο. Στη Θεσσαλία έχουμε τις «Τρανές φωτιές», και στην Ήπειρο τις «Τζαμάλες». Άλλα έθιμα έχουν τις ρίζες τους στην Τουρκοκρατία όπως είναι οι «Μπούλες» στη Νάουσα, ενώ άλλα συνδέονται με τη γονιμότητα της φύσης όπως είναι το έθιμο του «Καλόγερου» στη Δράμα. Στο Γαλαξίδι και στην Αγιά της Λάρισας έθιμο αποτελεί το αλεύρωμα του επισκέπτη σε κάθε σπίτι. Στην Λάρισα και στην Καρδίτσα έθιμο είναι το «Γαϊτανάκι», που παίζεται με κορδέλες που είναι στηριγμένες πάνω σε ένα κοντάρι και καθώς χορεύουν οι νέοι και οι νέες πλέκουν το γαϊτανάκι. Ένα άλλο έθιμο είναι η «Γκαμήλα» που το σώμα της το φτιάχνουν με σκελετό ξύλου και το στολίζουν με παρδαλές κουβέρτες ενώ στην ουρά της κρεμούν πολύχρωμες κορδέλες. Ένα οικογενειακό έθιμο είναι το «Χάσκα» που γίνεται με κομμάτι χαλβά στην άκρη του σκοινιού και το κάθε άτομο προσπαθεί να το πιάσει με το στόμα. Παλαιότερα άλλο οικογενειακό έθιμο ήταν και η «Ευχή της συγχώρεσης» όπου το βράδυ της Αποκριάς οι συγγενείς πήγαιναν στα σπίτια των παππούδων και έπαιρναν τη συγχώρεση. Την Καθαρά Δευτέρα που αρχίζει η νηστεία της Μεγάλης Σαρακοστής σε πολλές αγροτικές περιοχές τρώνε το «κουσάφι» που είναι φτιαγμένο από δαμάσκηνα και κορόμηλα ξηραμένα.
Οι νέες γενιές καλό είναι να διατηρούν αναλλοίωτα τα ήθη και έθιμα καθώς και τις παραδόσεις του τόπου τους γιατί αυτά αποτελούν μέρος του πολιτισμού και της κουλτούρας μας.
ΚΑΛΗ ΑΠΟΚΡΙΑ
ΑΥΤΟΣΧΕΔΙΕΣ ΣΤΟΛΕΣ
Οι Απόκριες είναι αναμφισβήτητα μια περίοδος που όλα τα παιδιά περιμένουν με χαρά και ανυπομονησία. Τα περισσότερα παιδιά κάνουν σχέδια, αρκετό καιρό πριν, για την αποκριάτικη στολή που πρόκειται να φορέσουν. Υπάρχουν βεβαίως άπειρες επιλογές αποκριάτικων στολών που μπορούν να επιλέξουν. Τα παιδιά συνήθως επηρεάζονται από τους ήρωες που προβάλλονται στις παιδικές σειρές από τα παιδικά έργα την εκάστοτε χρονιά ή ακόμη από τις μελλοντικές προσδοκίες τις δικές τους ή καμιά φορά και των γονιών τους. Οι περισσότεροι γονείς στο θέμα της αποκριάτικης στολής για να ευχαριστήσουν το βλαστάρι τους τρέχουν στο πρώτο πολυκατάστημα που θα βρούν την περίοδο αυτή και αγοράζουν έτοιμες στολές σύμφωνα με τις επιθυμίες και τις προτιμήσεις του παιδιού τους.
Η φιλοσοφία όμως της αποκριάτικης στολής δεν θα πρέπει να είναι συνυφασμένη στο μυαλό των γονιών με την «ετοιματζίδικη στολή» που θα την αγοράσω οικονομικά από κάποιο πολυκατάστημα και θα «ξενοιάσω» με το παιδί μου στην αποκριάτικη εκδήλωση του σχολείου ή στο μασκέ πάρτυ του φίλου του. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα στις αποκριάτικες εκδηλώσεις των σχολείων να βλέπουμε, δυστυχώς, καμιά δεκαριά πανομοιότυπους καουμπόηδες, που αλλάζει μόνο το χρώμα των καπέλων τους, καμιά εικοσαριά πανομοιότυπες πριγκίπισσες που αλλάζει μόνο το χρώμα του φουστανιού τους και άλλους δεκαπέντε μπάτμαν που αλλάζει μόνο το σχέδιο της μάσκας τους άντε και το σχήμα του μουστακιού τους!!!
Αυτό είναι ένα θλιβερό φαινόμενο διότι με αυτό τον τρόπο εξαλείφεται από εμάς τους νοήμονες μεγάλους η δημιουργικότητα, η ευρηματικότητα και η άσκηση της φαντασίας του παιδιού μας. Η φιλοσοφία και η κουλτούρα το να κάνω μόνος/η μου μια αυτοσχέδια στολή αποτελεί βιωματική άσκηση δημιουργικότητας γιατί με τον τρόπο αυτό το παιδί θα σκεφτεί το ρόλο που θέλει να πάρει (αποκτά μια ταυτότητα), τα υλικά που θα χρειαστεί για να δημιουργήσει τη στολή του, την αναζήτηση των υλικών (θα τρέξει να ανοίξει το μπαούλο της γιαγιάς ή τη ντουλάπα της μαμάς για να αναζητήσει πράγματα που θα χρησιμοποιήσει στη στολή του), τη μάσκα που θέλει να φτιάξει με τα χεράκια του, το καπέλο που το ίδιο θα σχεδιάσει και θα το φτιάξει με την καθοδήγηση του ενήλικα.
Εκτός των προαναφερομένων η κατασκευή αυτοσχέδιας στολής από το ίδιο το παιδί με τη βοήθεια και καθοδήγηση του ενήλικα είναι και ένας τρόπος να κάνουμε από κοινού πράγματα με τα παιδιά μας, να τα προσεγγίσουμε και να τα γνωρίσουμε καλύτερα. Μεγαλώνοντας αύριο τα παιδιά να είμαστε βέβαιοί ότι θα κρατήσουν στη μνήμη τους ανεξίτηλες αυτές τις στιγμές. Ποιοι από εμάς τους μεγάλους δεν έχουμε κρατήσει αυτές τις στιγμές συντροφικότητας και τις ώρες που περάσαμε δημιουργώντας την αποκριάτικη στολή με την παρέα της αγαπημένης μητέρας μας, ίσως της γιαγιάς μας, ή της φίλης μας;
Η αυτοσχέδια στολή φτιαγμένη από το παιδί, είναι η ταυτότητα του παιδιού στις προτιμήσεις του, η ελευθερία της φαντασίας του και της επιλογής του, η βεβαιότητα ενός αυριανού κριτικά σκεπτόμενου καταναλωτή, ίσως η δυνατότητα ανάδειξης ενός ταλέντου. Ας δώσουμε τη δυνατότητα στα παιδιά μας να εκφραστούν μέσα από τις προσωπικές δημιουργίες τους. Ας μοιραστούμε το χρόνο μας μαζί τους, ίσως αύριο που θα μεγαλώσουν να μην έχουμε αυτή τη δυνατότητα.
Μαρία Αποστολάκη
ΟΙ ΑΥΤΟΣΧΕΔΙΕΣ ΣΤΟΛΕΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΧΑΛΚΗΣ
Η φιλοσοφία του δημοτικού σχολείου Χάλκης είναι να δίνουμε βήμα στην ανάδειξη της δημιουργικότητας και της φαντασίας των μαθητών μας. Αποτέλεσμα της φιλοσοφίας αυτής είναι να παρατηρούμε κάθε χρόνο να εξελίσσεται η κριτική ικανότητα και η ευρηματικότητα των μαθητών μας. Όσον αφορά τη φετινή προσέγγιση της αυτοσχέδιας αποκριάτικης στολής θα θέλαμε να συγχαρούμε όλους τους μαθητές του σχολείου μας που μέσα από το διαγωνισμό αυτοσχέδιας στολής εκφράστηκαν δημιουργικά και βγήκαν όλοι νικητές!!! Θερμά συγχαρητήρια και στους γονείς για την υποστήριξη στο έργο μας και στη φιλοσοφία του σχολείου.
Φωτογραφίες από τις εκδηλώσεις του σχολείου και τις αυτοσχέδιες στολές.
